དཔལ་ལྡན་རྩ་བའི་བླ་མ་རིན་པོ་ཆེ། །
巴丹雜威喇嘛仁波切
具德根本上師寶
བདག་གི་སྤྱི་བོར་པདྨའི་གདན་བཞུགས་ལ།།
達個髻沃貝梅墊秀拉
請住我頂蓮座上
བཀའ་དྲིན་ཆེན་པོའི་སྒོ་ནས་རྗེས་བཟུང་སྟེ། །
嘎珍欽布郭內即嵩迭
以大恩德攝受我
སྐུ་གསུང་ཐུགས་ཀྱི་དངོས་གྲུབ་བསྩལ་དུ་གསོལ།།
固頌突即鄔竹雜杜梭
賜身語意之悉地
⋯⋯⋯⋯⋯⋯⋯⋯⋯⋯⋯⋯⋯⋯
དལ་འབྱོར་རྙེད་དཀའ་ཨུ་དུམ་ཝ་ར་འདྲ། །
達究涅嘎屋敦瓦拉札
暇滿難得猶如優曇花
རྙེད་ན་དོན་ཆེན་ཡིད་བཞིན་ནོར་ལས་ལྷག །
涅那敦千宜欣諾雷拉
既得大義超勝如意寶
འདི་འདྲ་རྙེད་པ་ད་རིས་ཙམ་ཞིག་ལ། །
迪札涅巴達瑞贊西拉
獲得如是此身唯一回
དོན་ཆེན་གཏན་གྱི་འདུན་མ་མི་སྒྲུབ་པར། །
敦千滇既敦瑪密竹巴
若未成辦究竟大義果
དོན་མེད་ཆུད་ཟར་གྱུར་པ་བདག་ཅག་ལ། །
敦梅去薩久巴達加拉
我等無義虛度此人身
དཀོན་མཆོག་ཀུན་འདུས་བླ་མའི་ཐུགས་རྗེས་གཟིགས། །
袞秋袞杜喇美突傑西
三寶總集上師悲眼視
དལ་འབྱོར་དོན་ཡོད་བྱེད་པར་བྱིན་གྱིས་རློབས། །
達究敦由切巴欽吉洛
願獲暇滿實義求加持
八無暇中的
(4)邊地
邊地就是沒有佛教的地方。無論在哪裡,凡是沒有佛教、沒有正知正見的地方就叫做邊地。這一生我們雖然沒有投生到地獄、餓鬼、傍生,但若投生到邊地,則我們依然無法修行,因為邊地沒有佛、沒有三寶、佛法的存在, 當然也就沒有修行的概念。
(5)長壽天
長壽天亦可從四個方面進行觀察:1.長壽天所 處的環境;2.長壽天的身相;3.長壽天的痛苦; 4.長壽天的壽量。
1 . 長壽天所處的環境 :六道輪迴可分為欲界、色 界、無色界三個層次。長壽天處於四禪天東、北交界黑漆漆的地方。堪布阿嘎仁波切認為這是不了義的說法,實際上投生在無想天的眾生,前一世死在哪裡,隨即停留在死的那個地方,於無想的狀態中安住八十大劫。
2.長壽天的身相:無想天的眾生沒有色身,為空明定身。
3.長壽天的痛苦:長壽天天人,沒有任何的痛苦、 快樂以及善惡的想法,如熟睡般空過日子,他以為這是一個解脫,等到自無想的禪定中出定時,他發現這並不是解脫,於是對曾經修過的法生起邪見,如此一來必定跟隨往昔的業力墮落惡趣。
4.長壽天的壽量:八十大劫。但於八十大劫中,完全不起心動念,沒有粗大的貪、瞋、癡,也無任何痛苦, 於無想中空過。
投生到長壽天的眾生,僅於投生的剎那有思維,但是 投生以後就沒有思維,雖然他的心非常平靜,不會有粗糙的煩惱,但同樣的也不會有出離心、菩提心等,所以也沒有修行的概念。我們這一世若投生長壽天,雖然不是惡趣是善趣,但
同樣無法修行。往往我們以為生在天道很殊勝,實際上並非如此,此處我們也要以觀察修、安定修的方式來思維。
(6)邪見
有邪見的人不承認因果、不承認輪迴、不相信佛的存在和解脫的存在。我們這一世雖未生於三惡趣、邊地、長壽天,但如果沒有正知正見而有邪見的話,那就跟地獄一樣,同樣沒有修行的機會。
(7)佛不出世
釋迦牟尼佛出世的這一劫叫賢劫,在此賢劫中將有一千尊佛出世,轉法輪、度化眾生。但輪迴是一個非常漫長的過程,很多時候是無佛出世的暗劫,此時則連三寶之名也聽不到,眾生也同樣沒有解脫、行善等概念,當然也就沒有修行的概念。
(8)喑啞
所謂喑啞雖然包括聾啞之人,但主要是指意根喑啞, 十分愚癡,理解和思維能力很差的智障者。這類人即使為他傳法,也無法領悟正法的涵意,當然就更談不上修行了。
以上談到八無暇。我們要認真地一一思維,最後就深深體會到:喔!原來世間有很多生命根本無法修行。現在,我們幸運地遠離了這八種無暇,得到了修法的機會,這是千百萬年難遭遇的,所以一定要好好珍惜這個珍寶人身,要牢牢把握這個機會,好好地去修行。這就叫作八無暇的修法。
然後將觀修‘暇滿難得’等所修的功德,迴向給以八無暇處的眾生為主的天下所有眾生,但願一切有情遠離苦因及苦果,獲得無上圓滿的佛果。
བསྔོ་སྨོན།
迴向偈
བསོད་ནམས་འདི་ཡིས་ཐམས་ཅད་གཟིགས་པ་ཉིད། །
索南德以湯皆瑟巴涅
此福已得一切智
ཐོབ་ནས་ཉེས་པའི་དགྲ་རྣམས་ཕམ་བྱས་ཏེ། །
托內逆比札南潘協迭
摧伏一切過患敵
སྐྱེ་རྒ་ན་འཆིའི་རྦ་ཀླུང་འཁྲུགས་པ་ཡི། །
傑嘎納齊瓦隆徹巴以
生老病死猶波濤
སྲིད་པའི་མཚོ་ལས་འགྲོ་བ་སྒྲོལ་བར་ཤོག །
斯比措利卓瓦卓瓦效
願度有海諸有情